Teamteaching met de vakgroep lesson study als methodiek voor teamteaching in secundaire scholen

Probleemstelling:
Teamteaching is een concept waarmee veel secundaire scholen vandaag experimenteren. Mogelijkheden worden verkend om net als in het kleuter en lager onderwijs het samenwerken van leerkrachten te introduceren als krachtige schoolpraktijk. Teamteaching lijkt echter vooral binnen het kleuter en het lager onderwijs te resulteren in een krachtige onderwijspraktijk, waar het secundair onderwijs nog zoekende is. Als voornaamste struikelblok wordt de vakspecialiteit van de leraar secundair onderwijs naar voor geschoven. Literatuur onderschrijft deze vaststelling. Een diversiteit van vakexpertise en –ervaring van collega’s secundair onderwijs, samen een lerarenteam, staat teamteaching in de weg (Craig, 1998; Rytivaara, & Kershner, 2012; Scruggs, Mastropieri, & McDuffie, 2007; York-Barr et al., 2007). Teamteaching wordt bijgevolg vooral ingezet voor diverse vakoverstijgende projecten terwijl de leraar in zijn eigen lessen de vakspecialist blijft. Voorliggend project wil het benoemde obstakel omarmen als een kans en (de liefde voor) het vak zélf gebruiken als een kader tot teamteaching. Lesson study gebruiken we als organisatorisch model om teamteaching in de school duurzaam te verankeren.
Doelstelling:
(1) We omarmen de vakspecialiteit van de leraar secundair onderwijs als kans voor een sterke vorm van teamteaching. Hiervoor vertrekken we vanuit de ‘vaklessen’ die de ‘vakleraar’ geeft. Door leraren samen te brengen rond en binnen hun vak, onderzoeken we de mogelijkheden van een vakgerichte teamteaching in secundaire scholen. Vakgroepen laten we daarom samenwerken niet buiten maar binnen de lesuren.(vakgroepniveau, teamteaching) (2) Lesson study als methode. Deze methodiek is een vorm van teamleren waarbij ingezet wordt op het professionalisering van het lerarenteam en waarbij het ‘vak’ het gemeenschappelijke doel én vertrekpunt is. Lesson Study en vakgerichte teamteaching laten we in dit praktijkgericht onderzoek in elkaar haken. Hierdoor garanderen we een kwalitatieve manier van teamteaching, gedragen door leraren en verankerd in de school.
Doelgroepen:
De leraar secundair onderwijs binnen 5 niveaus: (1) als vakleraar, (2) als lid van een vakgroep, (3) als lid van een school, (4) als lid van een directieteam (voormalig leerkracht), en (5) als pedagogisch begeleider (voormalig leerkracht)
Activiteiten:
Schoolgebonden leergemeenschap: In 3 scholen voor secundair onderwijs ontwikkelen we vormen van teamteaching op vakgroepniveau en teamleren op schoolniveau. Op maat van de school variëren de participerende vakgroepen en de manier waarop teamteaching een bijdrage levert op schoolniveau. In iedere schoolgebonden leergemeenschap wordt de methodologie van lesson study gehanteerd. De onderzoeksactiviteiten worden m.b.v. lesson study op 2 niveaus geïnstalleerd:(a) in klaspraktijk (teamteaching) en (b) in de wijze waarop de school een geheel is van klaspraktijken (teamleren). Schooloverstijgende leergemeenschap: Per semester komen de schoolgebonden leergemeenschappen samen in een schooloverstijgende leergemeenschap. Op die manier kunnen de processen uitgewisseld worden. Het is niet de bedoeling dat de schoolgebonden leergemeenschappen identiek zijn. We beogen om elkaar te inspireren vanuit een
verscheidenheid in aanpak.
Verwachte projectresultaten:
Dit PWO genereert materiaal dat secundaire scholen met teamteaching op pad kan zetten. De gelopen trajecten van de geïnstalleerde professionele leergemeenschappen, schoolgebonden en
schooloverstijgend, zijn belangrijke projectresultaten. Deze leergemeenschappen brengen heel wat inspiratiemateriaal voort. Dit resulteert in een inspiratiegids (conceptueel kader, best practices, tools voor intervisie) voor leraren en lerarenopleiders, een nascholingstraject voor leraren secundair onderwijs, een projectsite en aanbevelingen voor schoolbeleid.