De leraar als evenwichtskunstenaar

Skaten en lesgeven hebben meer met elkaar gemeen dan je denkt. Beiden draaien om balans, vallen en opstaan, stijl en doorzettingsvermogen. Tijdens de Dag van de Leraar zetten we  de leraar als evenwichtskunstenaar centraal. 

Evenwicht vinden in het onderwijsparcours

Het onderwijsdebat mag ons niet verder polariseren. Kwaliteit betekent in essentie: degelijk basisonderwijs, waar pedagogisch handelen en menselijke nabijheid vooropstaan. Lesgeven is een zoektocht naar balans: tussen kennis en vaardigheden, structuur en vrijheid, leerling en leraar. 

Die balans vraagt voortdurende aandacht en oefening. Net zoals een skater leert vallen en weer opstaan, zoeken leraren elke dag opnieuw hun evenwicht. Soms lukt het met souplesse, soms met horten en stoten, maar altijd met de blik vooruit. 

Onderwijs is geen rechte lijn, maar een parcours vol bochten, hindernissen en kansen. De kunst is om in beweging te blijven, te durven experimenteren en het evenwicht telkens weer te hervinden. Want precies in dat dynamische spel ontstaat echte groei bij leerlingen én bij leraren. 

Elke leraar is een evenwichtskunstenaar
Job De Meyere
Job De Meyere
Verantwoordelijke Expertisecentrum Art of Teaching
skatende jongen

Over curves en half-pipes: een ander soort gemiddelde

  • Skaters kennen de curve en de half-pipe, beweging, dynamiek, het zoeken naar de juiste lijn. Ook in onderwijs gaat het om méér dan gemiddelden en punten.
  • Aristoteles sprak al over het “goede midden”, de apex tussen twee uitersten. Niet de lauwe middenweg, maar het krachtigste punt waar tegenstellingen samenkomen en in evenwicht worden gebracht. Moed ligt bijvoorbeeld tussen roekeloosheid en angst; generositeit tussen gierigheid en spilzucht. Het is precies daar, in dat spanningsveld, dat excellentie ontstaat.
  • Ook in het onderwijs zoeken we voortdurend dat goede midden: tussen structuur en vrijheid, tussen hoge verwachtingen en haalbare doelen, tussen individuele begeleiding en collectieve dynamiek.
  • Wiskunde leert ons bovendien dat er niet één gemiddelde is. Je hebt een rekenkundig gemiddelde, een meetkundig gemiddelde, een mediaan… elk vertelt een ander verhaal, afhankelijk van de context. Zo ook in lesgeven: er bestaat geen ‘gemiddelde leerling’. Elke leerling heeft een eigen ritme, talent en weg. Het is aan de leraar om die diversiteit te zien, ruimte te geven en er een leerparcours van te maken dat iedereen meeneemt.
  • Onderwijs is dus geen vlakke lijn, maar een dynamische half-pipe: we zoeken niet naar het gemiddelde, maar naar de beweging die elke leerling in staat stelt om zijn of haar eigen hoogste punt te bereiken. 
     
skatende jongen

Do the trick: de norm is de echte praktijk van het lesgeven

  • In skaten telt geen fake trucje maar enkel de échte trick die je neerzet. Het gaat om wat je durft proberen, wat je oefent en wat je uiteindelijk landt. De norm is niet de illusie, maar de praktijk. 

  • Zo ook in onderwijs: de waarde van lesgeven zit niet in mooie theorieën of digitale beloftes alleen, maar in de dagelijkse praktijk van de klas. In de echte interacties met leerlingen, in het uitleggen, het luisteren, het aanpassen en opnieuw proberen. 

  • Lesgeven is vakmanschap dat zich vormt in de praktijk: oefenen, bijsturen, soms vallen en altijd weer opstaan. Het is de kunst om bewegingen te herhalen en te verfijnen, tot ze echt worden, herkenbaar, betrouwbaar, en betekenisvol voor de leerling. 

  • De norm van goed onderwijs is dus niet wat op papier staat, maar wat dag in dag uit in de klas gebeurt: het échte werk, met vallen en opstaan, met stijl en overtuiging. 

skatende jongen

Mét stijl

Elke skater heeft zijn eigen stijl. Net zo heeft elke leraar een eigen onderwijsstijl. Er bestaat niet één juiste manier,het is de stijl die je lesgeven uniek maakt en leerlingen inspireert. 

In skateboarden zijn er verschillende stijlen: 

  • Street skating: creatief gebruikmaken van de omgeving, improviseren op obstakels die je tegenkomt. Zo ook in de klas: inspelen op onverwachte situaties, flexibel omgaan met diversiteit, lesstof levendig maken met wat er nú gebeurt. 

  • Vert of half-pipe skating: grote bewegingen, lef en doorzettingsvermogen. Leraren met deze stijl durven groot te denken, uitdagende doelen te stellen en hun leerlingen mee te nemen in ambitieuze sprongen. 

  • Freestyle skating: speels, expressief en vaak verrassend. In onderwijs vertaalt zich dat naar creativiteit, experiment en ruimte voor kunst, spel en verbeelding. 

  • Cruising/longboarding: vloeiend, in balans en met oog voor ritme. Dit herken je bij leraren die rust en stabiliteit brengen, die een veilig klimaat scheppen waarin elke leerling kan meebewegen op zijn of haar tempo. 

Elke stijl is waardevol op zich, en vaak wisselen skaters (en leraren) tussen stijlen afhankelijk van het moment. Juist die verscheidenheid maakt de cultuur rijk. 

Onderwijs mét stijl betekent dus dat je als leraar niet enkel kennis overdraagt, maar ook je eigen persoonlijkheid, ritme en flair meebrengt. Het is die unieke stijl die leerlingen raakt, motiveert en bijblijft net zoals de stijl van een skater een trick onvergetelijk maakt. 

skatende jongen

Streeten: lesgeven in het publieke domein

Street skateboarding is onvoorspelbaar: je past je tricks aan op de straat, de obstakels en de mensen om je heen. Lesgeven is net zo. 

Geen vooraf bepaalde route, maar voortdurend inspelen op de situatie en het veelkleurige publiek dat voor je zit: leerlingen met verschillende achtergronden, talenten, dromen en uitdagingen. 

Geen hindernis is te groot, blijf proberen, blijf leren. Onderwijsdenkers Masschelein & Simons benadrukken dat onderwijs altijd een vorm van “blijf proberen” is: vallen en opstaan, telkens opnieuw beginnen, en in dat proces samen leren wat mogelijk is. 

Net zoals bij street skating gaat het er niet om dat alles vlekkeloos lukt, maar dat je het lef hebt om te proberen, de ruimte te benutten en elke nieuwe poging als leermoment te zien. 

Lesgeven is dus, net als skaten, een kunst die vraagt om lef, balans en volharding. Het gaat om vallen en opstaan, om het vinden van je eigen stijl, en om het steeds opnieuw durven proberen in een wereld vol obstakels en kansen. Elke leraar is een evenwichtskunstenaar die met creativiteit en doorzettingsvermogen niet alleen kennis overdraagt, maar ook inspiratie geeft. Tijdens de Dag van de Leraar eren we die kunst, het vakmanschap én de passie die elke dag opnieuw het verschil maken voor leerlingen. 


Job De Meyere
Verantwoordelijke Expertisecentrum Art of Teaching