Valorisatie van bioactieve componenten uit plantaardige reststromen en nieuwe teelten

De transitie van een lineaire economie die draait op fossiele grondstoffen naar een circulaire biogebaseerde economie is een prioriteit voor verschillende beleidsdomeinen in Vlaanderen. Grondstoffen dreigen schaars te worden door de wereldwijde bevolkingsgroei en toenemende welvaart. Op het vlak van duurzaamheid biedt de lokale valorisatie van verschillende biomassareststromen heel wat opportuniteiten. De reststromen zijn veelzijdig inzetbaar, periodiek ter beschikking, hernieuwbaar en biologisch afbreekbaar. Daarnaast moet er ook ingezet worden op de valorisatie van nieuwe, innovatieve gewassen die tegemoetkomen aan de toenemende klimaatwijziging. Maar er stellen zich ook nog heel wat uitdagingen bij het sluiten van de kringloop op beleidsmatig, economisch en operationeel vlak. Als gevolg van o.a. hun beperkt productievolume kennen deze biomassareststromen tot op vandaag geen of een beperkte, kleinschalige toepassing als onbewerkte component in diervoeding, als meststof of als grondstof voor energie. Doorbraken in nieuwe toepassingen blijven soms ook uit omdat de vraag ontoereikend is of omdat regelgeving voor hindernissen zorgt. Toch beschikken deze reststromen over voldoende potentieel om ze te gebruiken voor diverse toepassingen in o.a. voeding, cosmetica, landbouw, medische sector. 

Binnen dit project wordt er ingezet op de winning en valorisatie van hoogwaardige bioactieve componenten uit biomassareststromen of nieuwe teelten. De vraag naar bioactieve componenten met een antioxidatieve (vb. Co-enzym Q in huidverzorgingsproducten) of antimicrobiële werking (vb. thymol in ontsmettingsmiddelen) is enorm toegenomen omwille van hun positieve gezondheidseffecten en hun potentieel om chemisch gesynthetiseerde producten te vervangen. 

Als doelgroep wordt er enerzijds gericht op bedrijven die kampen met biomassareststromen op zoek naar een hoogwaardige valorisatie. Dit kan gaan van zaden (deder, hennep,…) tot stengels (hopranken, brandnetel,…) en pulp (bietenpulp, koffiegruis,…). Anderzijds wordt er ook gericht op bedrijven in sectoren waar deze bioactieve componenten een meerwaarde kunnen betekenen zoals de landbouwsector (biopesticiden/biostimulantia), cosmetische sector (actief ingrediënt), medische sector,… 

Dit project draagt bij aan één van de krachtlijnen die centraal staat in het actieplan ‘voedselverlies en biomassa-reststromen circulair 2021-2025’ van de Vlaamse overheid, namelijk inzetten op een meer hoogwaardige valorisatie van biomassareststromen. Enerzijds richt dit project zich op het duurzame aspect door waardevolle componenten te extraheren uit plantaardige reststromen en nieuwe gewassen die momenteel nog maar een beperkte toepassing hebben. Maar anderzijds moet het ook economisch rendabel zijn. In die context is het van belang om te zoeken naar actieve componenten met potentieel voor meerwaardecreatie.