Pesten is en blijft een onderwerp dat veel aandacht krijgt. In de Week tegen Pesten wordt pesten extra belicht en wordt opgeroepen om ‘samen’ een vuist te maken. Samen, omdat pesten iedereen kan overkomen, onafhankelijk van leeftijd, gender, herkomst,… Samen, omdat het voorkomen en aanpakken van pesten beleidsdomeinen, beleidsniveaus en competenties overstijgt,… Samen, omdat het niet enkel op school voorkomt, maar ook in de gezinscontext, in de vrijetijdscontext en professionele context. Die complexiteit en verwevenheid maakt een integrale aanpak noodzakelijk om pesten een halt toe te roepen.

Ook het expertisecentrum Resilient People van hogeschool UCLL maakt een vuist tegen pesten. Het expertisecentrum zet reeds verschillende jaren in op deze thematiek door het voeren van praktijkgericht onderzoek en vraaggestuurde dienstverleningen, die inspelen op de noden van beleid en praktijk. We creëren maatschappelijk relevante projecten en vertalen onderzoeksresultaten in innovatieve methodieken en opleidingen. Doel is professionals én kinderen, jongeren en volwassenen te ondersteunen in het omgaan met conflictsituaties waaronder pesten. De stem van kinderen, jongeren en volwassenen die met pesten geconfronteerd wordt, staan steeds centraal. Hoe ervaren zij het? Welke ondersteuningsnoden hebben zij? Wat werkt precies in welke situatie en waarom?

Een greep uit onderzoek en opleidingsaanbod

  • Recent onderzoek toont aan dat 15% van de schoolgaande jeugd op regelmatige basis gepest wordt. Ook buiten de schoolcontext doen zich serieuze pestproblemen voor. Het aantal slachtoffers van cyberpesten blijft toenemen en kent omwille van de COVID-19 crisis extra uitdagingen. Wil je meer weten? https://www.ucll.be/geweld-gemeten-geteld
  • Het onderzoek laat zien dat de aanpak van het probleem moet vertrekken van een geïntegreerde samenwerking over de beleidsdomeinen heen en een structurele aanpak en beleid binnen de verschillende sectoren mogelijk moet zijn. De afgelopen jaren zijn er verschillende initiatieven genomen op pesten een structurele plaats in een welzijns- of integriteitsbeleid zoals de sport, op het werk en in het onderwijsveld. Zo gaan sinds 2018 alle Vlaamse hogescholen en universiteiten immers de uitdaging aan een beleid inzake ongewenst grensoverschrijdend gedrag waarbij studenten betrokken zijn vorm te geven. Onderzoeker Gie Deboutte van expertisecentrum Resilient People doet onderzoek hoe studenten en medewerkers aankijken tegen het gevoerde beleid inzake ongewenst grensoverschrijdend gedrag in samenwerking met vijf Vlaamse hogescholen. Op basis hiervan zal een instrument ontwikkeld worden dat toelaat dit beleid permanent te evalueren in functie van de noden, behoeften en vragen van alle betrokkenen.
  • Het is een must om het brede publiek te blijven sensibiliseren over (het bespreekbaar maken van) pesten en de rol van medestaanders, leerkrachten/docenten, leiders, trainers… . De focus moet liggen op het vergroten van de veerkracht van de betrokkenen en hun directe omgeving. Op die manier wordt een laag zelfbeeld omgebogen naar een weerbare persoon met een psychisch goed welbevinden. Roadmap pesten is een voorbeeld van een instrument om professionals te allen tijde bewust te maken van de problematiek van (cyber)pesten, de bijhorende negatieve gevolgen, alsook tips en tricks om hiermee in de praktijk aan de slag te gaan. https://www.ucll.be/geweld-gemeten-geteld
  • In pestsituaties is de groepsdynamiek vaak een beïnvloedende factor en buffer voor (cyber)pesten. Het werken naar een positief groepsklimaat maakt groei en ontwikkeling mogelijk en versterkt het welbevinden. Wanneer leerlingen en studenten zichzelf kunnen zijn zal de groei toenemen en wordt het leren van elkaar versterkt en conflicten constructief opgelost (zie https://research-expertise.ucll.be/nl/navormingen/conflictheldenbe-online-vorming-1. Zet actief in op positieve groepsdynamieken tussen minderjarigen én volwassenen door actieve rolspellen (bijvoorbeeld Forumtheater) Hoe kan je als leerkracht of docent de verbinding in je klasgroep installeren? Hoe probeer je ervoor te zorgen dat er tussen de leerlingen en studenten een positieve dynamiek ontstaat waarin er met plezier gewerkt wordt aan de te behalen doelen en er geen plaats is voor pesten? UCLL heeft een aanbod voor professionals om hiermee in hun groep mee aan de slag te gaan.

    Ook de impact van pesten kan groot zijn: zowel op diegene die ermee worden geconfronteerd, als op de getuigen, de (klas)groep, en zelfs op de ganse school of organisatie. Naast het nemen van preventiemaatregelen en het opzetten van een beleid, is ook goede nazorg essentieel om betrokkenen zich zo snel mogelijk terug goed te laten voelen.

Als expertisecentrum zetten we in op het ontwikkelen van innovatie methodieken en werkvormen binnen het gehele continuüm gaande van preventie, bemiddeling, interventie en nazorg van conflicten in diverse contexten.
Evi Verdonck
Expertisecentrum Resilient People

De expertise die UCLL heeft opgebouwd wordt gebundeld in een nieuw postgraduaat Aanpak Pesten.  In deze 2-jarige opleiding kunnen deelnemers proeven van enkele succesvolle, onderbouwde methodieken om pesterijen in de kiem te smoren, waar ook maximaal gebruik wordt gemaakt van de samenwerking en de kracht van de groep. Een vuist maken tegen pesten, dat doen we samen!