Geboorteverlof is een belangrijke hefboom voor de betrokkenheid van vaders en meeouders en biedt (nog te weinig gekende) voordelen voor het gezin, de werkvloer en de maatschappij. In 2023 werd het geboorteverlof voor vaders of meeouders dan ook opgetrokken tot 20 dagen (op te nemen in de eerste 4 maanden na de geboorte). Zo’n 40%*(bron IGVM) van de vaders en meeouders ervaart moeilijkheden om geboorteverlof (volledig) op te nemen. Het project ’Geboorteverlof’ van Expertisecentrum Resilient People, met de steun van het Agentschap Binnenlands bestuur, creëert bewustzijn rond geboorteverlof bij vaders, meeouders én werkgevers.
Geboorteverlof – Tijd voor papa-zijn
UCLL-project wil geboorteverlof op het werk beter bespreekbaar maken.
Vaderschap, ouderschap begint vanaf dag één
Het opnemen van geboorteverlof is in België niet verplicht. Het is een manier om jezelf en je gezin de ruimte te geven om te wennen aan de komst van je kindje en een hechte band te scheppen in de vroegste fase van de ontwikkeling. Dit creëert dus meer ademruimte voor de beide ouders. Op de werkvloer is het helaas niet altijd evident om die 20 dagen geboorteverlof op te nemen of toe te kennen. Toch is de aanwezigheid van de vader of meeouder in de eerste weken na de geboorte erg belangrijk, niet enkel voor de connectie met de pasgeborene, maar ook voor de werking van het gezin.
Het is fijn dat je als papa al van tijdens de zwangerschap betrokken bent en eigenlijk deel bent van 'team baby'. Toen ik die eerste weken thuis was, kon ik mijn partner ondersteunen waar ze het nodig had.
Drempels wegwerken
Uit het UCLL-project ‘Geboorteverlof' en eerdere studies blijkt dat er verschillende uitdagingen zijn in het opnemen van geboorteverlof, waaronder: de werkdruk, financiën, onduidelijke informatie en administratie en weinig begrip op de werkplek. Zo leven er nog steeds bepaalde ideeën rond de rol van de man binnen het ouderschap en leiden gendernormen tot een terughoudendheid bij vaders of meeouders om spontaan (volledig) het geboorteverlof op te nemen. Anderzijds worden er ook financiële drempels en praktische drempels vastgesteld, zoals de vrees voor een hogere werkdruk na de afwezigheid. Ten slotte vormt onduidelijke informatie of administratie over de regeling inzake geboorteverlof een drempel voor vaders of meeouders. Zij worden nog te weinig proactief geïnformeerd door de werkgever en doen daarom beroep op informele kanalen, zoals familie, vrienden of internet voor het inwinnen van kennis. Ook de administratie die nog uitgevoerd moet worden na de geboorte van het kind ervaren vaders als belastend.
Ik zie mij nog zitten in het ziekenhuis: op mijn gsm een Excel invullen 'wanneer dat ik er precies wel en niet zou zijn', want dat moet voor de loonafhandeling in orde zijn
Ook werkgevers lopen soms tegen organisatorische belemmeringen aan, in het toekennen van geboorteverlof. Toch biedt geboorteverlof ook voor werkgevers tal van voordelen. Werknemers die ten volle gebruik maken van het geboorteverlof, hervatten gemiddeld sneller opnieuw voltijds het werk. Zowel op korte als op langere termijn wordt er bij deze werknemers meer productiviteit en minder absenteïsme gezien. En ook voor vaders is een evenwichtige balans tussen werk en gezin belangrijk om goed te kunnen functioneren op de werkvloer.
We zijn er van overtuigd dat het mogelijk maken van het opnemen van geboorteverlof bijdraagt aan het welzijn van onze medewerkers. Niet alleen voor hen maar ook voor het kind. En op die manier dragen wij ook bij aan de ontwikkeling van veerkracht en welzijn van toekomstige generaties.
Sensibiliseer méé: Tijd voor papa-zijn
Door informatie en getuigenissen te verspreiden via een video, inspiratiegids en website rond geboorteverlof, brengen de onderzoekers het onderwerp onder de aandacht bij (aanstaande) ouders en werkgevers. Daarnaast helpen ze werknemers en werkgevers om het proces van de verlofaanvraag en ondersteuning tijdens en na de zwangerschap te vergemakkelijken via een stappenplan.
OVER EXPERTISECENTRUM RESILIENT PEOPLE
Resilient People bouwt als interdisciplinair expertisecentrum mee aan de duurzame ontwikkeling van veerkrachtige relaties in de samenleving. Met vier kernlijnen, bestaande uit medewerkers verbonden aan opleidingen van welzijn, gezondheidszorg, management en lerarenopleiding, zetten we in op deskundigheid, voeren we praktijkgericht onderzoek uit en bieden we vraaggestuurde dienstverleningen en navormingen aan, ter bevordering van sterke relaties en organisaties. We creëren maatschappelijk relevante projecten in de domeinen van welzijn, gezondheidszorg, justitie en onderwijs.