Back to the ROOTs: creating a deepfake immersive wall to help people with dementia relive their youth memories

Dementie is een aandoening – meestal van chronische of progressieve aard – die leidt tot een achteruitgang van de cognitieve functie (d.w.z. het vermogen om gedachten te verwerken) die verder gaat dan verwacht mag worden op grond van de gebruikelijke gevolgen van biologische veroudering. Het beïnvloedt het geheugen, het denken, de oriëntatie, het begrip, het leervermogen, de taal en het beoordelingsvermogen. Het bewustzijn wordt hierbij echter niet aangetast. 
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat personen met dementie vaak afwijkend gedrag vertonen – bv. roepgedrag, dolen, agressie, angst en depressie – meestal voortvloeiend uit verveling, sociale eenzaamheid of het gebrek aan mogelijkheden om duidelijk te communiceren. Deze personen met dementie vragen dan ook extra aandacht en tijd van de zorgprofessionals, doch door de doorgedreven besparingen in de zorgsector is het vaak moeilijk deze extra tijd te voorzien. Nochtans blijkt zintuiglijke stimulatie via activiteiten met sociaal contact een positief effect te hebben op gedrag, angst en depressie, wat bijgevolg een belangrijke impact heeft op de algemene levenskwaliteit. Voorts dragen deze activiteiten ook bij tot een betere relatie tussen zorgverleners en personen met dementie (cfr. person-centered care). 
Teneinde de interactie tussen zorgverleners en personen met dementie te faciliteren, werd in de afgelopen jaren al wat onderzoek aan UCLL uitgevoerd tijdens het THE! (Technology in Healthcare Education) InterReg-project. De twee case-studies “Wandelparcours voor personen met dementie” en “Digitaal memory spel voor personen met dementie” resulteerden in een proof-of-concept van de zogenaamde “dementieharp”, een technologisch ontwerp waarbij door sensorische beleving (aanraking, muziek en licht) nog heldere momenten gecreëerd kunnen worden bij personen met dementie, waardoor interactie met familie tijdelijk terug mogelijk wordt. 
Het voorgestelde onderzoeksproject wil verder bouwen op de opgedane kennis tijdens de eerdere projecten, met het finale doel om een totaalbeleving voor de personen met dementie mogelijk te maken. Studies tonen immers aan dat ervaringen ons in het algemeen gelukkiger maken dan enkel fysieke objecten. Om deze ervaring te realiseren, zal in dit project een “immersive wall” of belevingsmuur worden ontwikkeld m.b.v. extended reality (XR). De informatie die we in dit project in het bijzonder wensen toe te voegen, zijn de herinneringen van de personen met dementie. Via de zogenaamde “deepfake technologie” kunnen fotografische of andere 2D media – zoals tekeningen, schilderijen,… – van enige emotionele waarde voor personen met dementie worden bewerkt en via animatie kan de illusie tot leven worden gewekt. Op deze manier trachten we op een nog intensere manier heldere momenten bij de personen met dementie te induceren, waardoor ze samen met hun naasten een mooi moment uit het verleden kunnen herbeleven.