Achtergrond: Ouderschap is een veelzijdige verantwoordelijkheid die ouders niet alleen positioneert als opvoeders maar ook als individuen met uiteenlopende rollen. Recent onderzoek toont aan dat Vlaamse ouders ondanks hun inzet vaak emotionele uitputting en druk ervaren door de vele eisen van het ouderschap. In de literatuur en praktijk worden ouders vaak primair benaderd vanuit het perspectief van het kind, terwijl erkenning voor hun eigen noden ontbreekt. Daarbovenop vergroot het discours van de eerste 1000 dagen en de maatschappelijke verwachting dat “goed” ouderschap maakbaar is, gevoelens van falen en stress bij ouders. Vooral bij ouders uit kwetsbare groepen, zoals alleenstaande ouders of ouders in armoede, is er nood aan erkenning van hun persoonlijke uitdagingen. Begrippen zoals ouderparticipatie en pedagogisch partnerschap onderstrepen het belang van samenwerking, maar hoe deze samenwerking concreet wordt ingevuld, is niet altijd duidelijk.
Doelstelling: Inzicht verwerven in de manier waarop ouders van jonge kinderen (0-3 jaar) worden benaderd binnen zorg, welzijn en onderwijs. Door deze dynamiek beter te begrijpen, willen we bijdragen tot een aanpak die aandacht heeft voor de noden, behoeften en uitdagingen van ouders als individu. Dit moet leiden tot een aanpak die zowel ouders als kinderen ten goede komt en de zorg duurzaam verbetert.
Onderzoeksvragen: In welke mate en op welke wijze worden ouders als volwaardige partners in de samenwerking of als objecten van zorg benaderd binnen zorg, welzijn en onderwijs?
Deelvragen zijn:
1. Hoe kan oudergerichtheid gedefinieerd worden vanuit het perspectief van ouders en (toekomstige) professionals en welke aspecten worden als meest essentieel beschouwd?
2. Hoe ervaren ouders en professionals hun samenwerking en welke specifieke dynamieken komen daarbij naar voren?
3. Welke factoren bevorderen of belemmeren een oudergerichte aanpak volgens ouders en professionals?
4. Welke aanbevelingen en strategieën kunnen worden ontwikkeld om een oudergerichte mindset en aanpak binnen zorg, welzijn en onderwijs te implementeren?
Methode: Het project is opgezet in drie fasen, waarbij een mix van kwantitatieve en kwalitatieve methoden ingezet wordt. De eerste fase maakt gebruik van een Delphi survey om oudergerichtheid te definiëren volgens de inzichten van ouders (met kinderen tussen 0-3 jaar oud), professionals en studenten binnen de gezondheids-, sociale- en onderwijsdomeinen. In de tweede fase worden drie Photovoice-trajecten georganiseerd waarin ouders en professionals uitgenodigd worden om samen te reflecteren over hun ervaringen in de samenwerking. Dit geeft inzicht in de dynamieken binnen de ouder-professionalrelatie. Daarnaast willen we factoren die een oudergerichte aanpak belemmeren dan wel bevorderen identificeren. Ten slotte formuleren we op basis van deze inzichten concrete beleidsaanbevelingen en strategieën voor het implementeren van een oudergerichte aanpak in de eerste levensjaren van het kind.