Met drie praktijkgerichte onderzoeken brengt UCLL Research & Expertise de verborgen draaglast van drie doelgroepen scherp in beeld. Elke project toont een andere kant van onzichtbaar lijden. We brengen niet enkel inzichten, maar focussen evenzeer op concrete en praktische tools, oplossingen en initiatieven. Met deze onderzoeken vlammen we mee voor wie vandaag te weinig gezien wordt.

Hoe kunnen docenten merken dat een student mentaal wankelt? Onderzoekers van UCLL werken mee aan een opleidingsprogramma in de vorm van e-learning dat onderwijspersoneel van hogescholen en universiteiten traint om subtiele signalen te herkennen. Zo leren ze tekenen van angst en depressie te herkennen, moeilijke gesprekken aan te gaan en studenten sneller naar de gepast hulp te begeleiden.

SunMentors doorbreekt daarmee het stigma rond psychische kwetsbaarheid in het onderwijs. Bovendien versterkt het de rol van docenten in het mentaal welzijn van studenten. “Een luisterend oor kan het verschil maken tussen opgeven en doorgaan bij een student. Met SunMentors leren we docenten dat ze geen therapeuten hoeven te zijn, alleen maar aanwezig, opmerkzaak en menselijk," klinkt het bij Ilse Vandepoel, UCLL-onderzoeker binnen het expertisecentrum Health Innovation.

Wat heeft het onderzoek ons tot nu toe geleerd?

1. Ongeveer de helft van de studenten worstelt, zichtbaar of onzichtbaar, met psychische problemen die een directe invloed hebben op hun studiesucces.
2. Docenten willen helpen, maar missen kennis, vertrouwen en vaardigheden om signalen te herkennen of bespreekbaar te maken.
3. Gerichte training maakt een verschil. Met de juiste handvaten kunnen docenten studenten sneller doorverwijzen naar de gepaste hulp.

Wanneer een ouder ongeneeslijk ziek wordt door kanker, komt een gezin in een emotionele en praktische storm terecht. Achter de schermen stapelen verdriet, vragen en onzekerheden zich op, terwijl het leven verdergaat. Ouders proberen hun kinderen te beschermen en tegelijk een weg te vinden in een situatie waarvan de zwaarste momenten nauwelijks zichtbaar zijn voor de buitenwereld.

Met dit praktijkonderzoek (2023-2025) ontwikkelt UCLL een methodiek om ouders in deze situaties samen te brengen in oudersupportgroepen waar ze (h)erkenning, steun en concrete handvaten vinden. Ervaringen van ouders, naasten en hulpverleners werden gecombineerd met (inter)nationale inzichten. Hierdoor bouwt het project aan een methodiek die gezinnen sterker maakt in hun ouder-kindrelatie. Daarnaast wil dit onderzoek ook het netwerk rond deze gezinnen beter ondersteunen in het bespreekbaar maken van ouderschap tijdens ongeneeslijke ziekte. “Gezinnen in deze situatie hebben geen oplossingen nodig, maar mensen die durven luisteren, durven blijven en hen helpen vasthouden aan wat echt telt in deze periode”, aldus Lies Beunens, UCLL-onderzoeker binnen het expertisecentrum Resilient People.

Wat nemen we mee uit dit onderzoek?

1. Gezinnen leven in ‘intensitijd’. Elke emotie, beslissing en handeling staat onder enorme tijdsdruk en onzekerheid.
2. De werkelijke draaglast gaat veel verder dan de ziekte zelf en omvat een onzichtbare mix van emotionele, praktische, administratieve en opvoedkundige uitdagingen.
3. Ouders, kinderen en hun netwerk hebben vooral nood aan onmiddellijke, concrete en nabije beschikbare steun die afgestemd is op hun unieke situatie.

Ouders van kinderen met een chronische aandoening moeten vaak méér dragen dan ze aan de buitenkant laten zien. Ze navigeren tussen hoop en zorgen, tussen zorg voor het kind en zelfzorg, tussen normaliteit en voortdurend aanpassen. Veel ouders botsen bovendien op onbegrip en weinig ruimte om hun eigen bekommernissen te delen.

Met het EMPouder-onderzoek wil UCLL ouders verbinden. Enerzijds met elkaar en anderzijds met professionals die meedenken over wat helpt. In maandelijkse designteams, bestaande uit ouders, ervaringsdeskundigen en professionals, wordt gebouwd aan een peer-supportmethodiek die vertrekt vanuit hun verhalen, noden en veerkracht. Via design thinking ontstaat zo een aanpak die herkenning, steun en houvast biedt. “Ouders van kinderen met een chronische aandoening hoeven niet sterken te worden. Ze hebben vooral mensen nodig die mee durven kijken, mee durven voelen en hen helpen ontdekken dat ze die kracht al in zich dragen”, stelt Anne Groenen, verantwoordelijke van het expertisecentrum Resilient People.

Wat heeft het onderzoek ons tot nu toe geleerd?

1. Een chronische aandoening is vaak onzichtbaar. Zowel het kind als de ouder dragen dagelijks een emotionele en praktische last zonder dat de buitenwereld dit ziet.
2. Veerkrachtig ouderschap groeit doorheen een proces van rouw, aanpassing, twijfel en betekenisgeving waarbij ouders voortdurend balanceren tussen (zelf)zorg en hoop.
3. Peer support biedt ouders herkenning en gedeelde kracht omdat ze bij andere ouders maar ‘de helft moeten zeggen’ om volledig begrepen te worden.