Uitgebreidere info over het plenaire programma en de sprekers
- Goede zorg bij schaarste. Ethiek als antwoord op morele stress
Door: Yvonne Denier
Schaarste en beperkingen bepalen de context van zorg en ondersteuning en hebben een impact op onze beleving ervan. Dat is steeds en ‘tout court’ het geval: de beschikbare mogelijkheden zijn altijd beperkt. Dat is wat we reguliere schaarste noemen. Sowieso hebben we maar 24u op een dag en kan je een euro slechts een keer uitgeven. Au fond situeert de schaarstebeleving zich dus altijd in een onevenwicht tussen zorgvraag en zorgaanbod.
Niettemin is al een hele tijd iets heel specifiek aan de hand waardoor die reguliere schaarste toeneemt, verscherpt en ons langdurig – i.e. voor meerdere decennia - voor prangende dilemma’s begint te plaatsen. De voornaamste oorzaak hiervan is maatschappelijk-demografisch. Enerzijds zijn er de toenemende zorgnoden en zorgcomplexiteiten (o.m. door de veroudering van de bevolking). Anderzijds wordt de afname van de arbeidsactieve bevolking duidelijk zichtbaar door de pensioneringsgolf van de babyboomgeneratie (tussen 2015 en 2035). Het langdurige resultaat is dat we op maatschappelijk vlak almaar meer gaan moeten doen met steeds minder mensen en minder middelen… De beleving van zulk een langdurige schaarste uit zich in een continu ervaren van tekort: tekort aan tijd, aan mensen, aan plaatsen, aan middelen, aan mogelijkheden, aan ademruimte, aan ontwikkeling, aan vooruitgang…
Het zijn dit soort situaties en die bij vele mensen voor heel wat morele stress zorgt. Dat is het wrange gevoel dat we ervaren wanneer onze ethische waarden en visie op wat goede zorg is, of wat het zou moeten zijn, in de praktijk niet (of niet meer) gerealiseerd kan worden. Door de schaarste en beperkingen kunnen we niet anders dan accepteren dat we niet alles kunnen doen wat we zouden willen doen of wat we vinden dat zou moeten gebeuren. We worden geconfronteerd met grenzen aan zorg en ondersteuning. In deze context van langdurige schaarste gaan we dus blijvend en toenemend moeten kiezen en prioriteiten stellen. Anders gaan kijken naar de organisatie van onze zorg en ondersteuning. Niet alles wat we zouden willen realiseren is haalbaar. Niet elke zorg en ondersteuningsvraag gaan we gepast kunnen beantwoorden. Niet alles wat theoretisch mogelijk is, is betaalbaar.
De kernvraag is: hoe kunnen we dit soort keuzes procesmatig op een ethisch verantwoorde manier doorlopen en uitvoeren? Daartoe bestaan er heel wat mogelijkheden. Gebaseerd op onderzoek en praktijk staan we hier tijdens deze expertendag uitgebreid bij stil.
Yvonne Denier, filosoof en ethicus en geassocieerd professor aan het Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht (KU Leuven). Auteur van meerdere boeken en opiniestukken en een veelgevraagd spreker rond ethische thema’s in de gezondheidszorg.
- Het beleid worstelt ook
Door: Johan Abrahams
Als algemeen directeur van drie Limburgse woonzorgcentra getuigt Johan Abrahams dat ook het beleid van zorgorganisaties in deze tijden van schaarste worstelt. Daarnaast inspireren praktijkvoorbeelden vanuit Woonzorggroep Begralim ons om terug te gaan naar de essentie in functie van het optimaliseren van kwaliteit van leven, wonen en zorg van mensen met dementie.
Johan Abrahams, algemeen directeur van Woonzorggroep Bejaardenzorg Grauwzusters Limburg, met woonzorgcentra in Hasselt, Tongeren en Riemst. Co-partner van het Limburgs Expertisecentrum Dementie Contact en auteur van boeken over dementie.
- DNA Migratie, Dementie Na Afreis
Door: Malika El-Jafoufi
DNA Migratie, Dementie Na Afreis. Onze maatschappij is superdivers. Meer en meer mensen hebben een migratieachtergrond. De aanwezigheid van andere culturen is verrijkend, tegelijk stelt het de zorg voor uitdagingen. Welke noden stellen zich in het bijzonder bij mensen met een niet-Vlaamse achtergrond? Hoe benader je het best deze groep en hebben zij daadwerkelijk specifieke noden? In deze lezing wordt er een kader geschetst en handvaten aangereikt om op een fijne manier te kunnen samenleven en samenwerken.
Malika El-Jafoufi, gezinswetenschapper, project- en vormingsmedewerker van Expertisecentrum Dementie Orion i.s.m. PGN, Antwerpen.
- Whatever is the question community is the answer. Op Weg naar Vernieuwende Dementiezorg: Het Boomgaard Project.
Door: Jan Vanwezer
Ontdek hoe integratie, participatie en kwaliteit van relaties de kern vormen van vernieuwende dementiezorg buiten institutionele kaders. Verken met ons het Boomgaard Project, een reis naar nieuwe benaderingen en antwoorden. Leer hoe we, zelfs in tijden van personeelsschaarste, de zorg voor mensen met dementie kunnen transformeren. Sluit je aan en ontdek de weg naar een zorgzamere toekomst voor iedereen!
Jan Vanwezer, algemeen directeur van De Wingerd en LIVEZ, Leuven.
