The Voice of Kids, over de stem van kinderen in ouderschaps- en scheidingsbemiddeling

Het expertisecentrum Resilient People (Hogeschool UCLL) onderzoekt van september 2023 tot augustus 2025 hoe de stem van kinderen gemaximaliseerd kan worden in scheidings- en ouderschapsbemiddeling.

Dit praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek speelt in op de nood aan meer aandacht, methoden en handvaten om kinderen en jongeren een actieve rol te geven in scheidingsbemiddeling. Door kinderen niet alleen te bevragen, maar ook als mede-onderzoekers te betrekken, draagt het project bij aan een meer kindgerichte en participatieve aanpak binnen bemiddeling.

We ontwikkelen concrete tools, aanbevelingen aan de hand van artistiek geïnspireerde werkvormen die kinderen en jongeren en hun ouders, bemiddelaars en professionals kunnen gebruiken om écht in gesprek te gaan met kinderen over wat voor hen belangrijk is. Zo krijgen kinderen niet alleen een stem, maar ook een plek aan de gesprekstafel.

Je moet weten dat we niet alles zeggen wat we zouden willen zeggen. Om niet te kwetsen.

L., 16 jaar

The Voice of kids - onderzoeksvragen en -methode

The Voice of Kids heeft als doel na te gaan hoe de stem van het 'kind' maximaal een plek kan krijgen in de scheidings- en/of ouderschapsbemiddeling van hun ouders.

We kijken hiervoor naar goede voorbeelden (nationaal en internationaal) voor het betrekken van kinderen in bemiddeling. Vertrekkend vanuit de behoeften en randvoorwaarden van kinderen, bemiddelaars en andere professionals. Uiteindelijk willen we dit vertalen naar een 'ondersteuningspakket' dat alle partijen helpt tijdens het bemiddelingsproces. Doorheen het onderzoeksproces kiezen we voor kunst als één van de onderzoeksmethoden (zie verder).

Meer informatie over ons onderzoek vind je hier.

L.T. Ik voel me vooral thuis onderweg, op de trein kom ik tot rust.

We kiezen voor kunst als één van de onderzoeksmethoden: omdat we geloven dat in de kruisbestuiving tussen kunst en wetenschap een rijke taal ligt voor jongeren om hun authentieke verhaal te kunnen ver-beelden. Dit heeft doorheen het onderzoeksproces vele vormen aangenomen: via creatieve workshop (Het huis in mij, schrijfworkshop, luisterverhalen, muurschildering, beeldende kunst (ballonnenkunstwerk) artefacten (stenen beschilderen) en audiovisuele media.

Via deze praktijken wilden we de ervaring onderzoeken van zowel jongeren als betrokken onderzoekers en zo tot nieuwe inzichten komen. Hier vind je wat meer info rond ABR.

De voorbije twee jaar voerde het expertisecentrum Resilient People het praktijkgericht onderzoek The Voice of Kids uit, waarin werd onderzocht hoe de stem van kinderen maximaal kan worden ingebed in scheidings- en ouderschapsbemiddeling. Op deze webpagina vind je de resultaten en output van het onderzoek: in co-creatie ontwikkelde tools, 10 aanbevelingen, sensibiliseringsvideo rond de rechten van jongeren, artikels en presentaties. Binnenkort worden de resultaten ook gebundeld in een brochure.

“Aan de kinderen onderweg”

een ingesproken verhaal van Lies (19jaar, ouders 15 jaar gescheiden).

Een persoonlijke, poëtische reflectie over opgroeien tussen twee huizen na een scheiding. Over wisselstress, het onderweg zijn als levenshouding en de zoektocht naar Thuiskomen met een verschuivend eindpunt. Een stem voor en van enkele kinderen onderweg. Over dat wat vaak niet gezien wordt. Lies vindt het fijn als je haar contacteert met vragen, opmerkingen of iets verder wil doen met dit soort teksten of je eigen kladversie. liestvda@gmail.com

UCLL Research & Expertise · Aan de kinderen onderweg

Met theatermaker, muzikant en columnist Nele Van den Broeck hadden we een workshop 'Het Huis in Mij', met onze eigen studenten, i.s.m. STUVO. Hier een sfeerbeeld.

"Ook oudere kinderen hebben het nodig om gehoord te worden.
En neen, we staan níét op jullie niveau".

E. 23 jaar

Hieronder kan je de tools en materialen terugvinden om er zelf mee aan de slag te gaan. Ze helpen je om de stem van het kind centraal te zetten in scheidings- en bemiddelingscontext.

Deze 10 aanbevelingen zijn opgebouwd op basis van literatuuronderzoek, interviews en focusgroepen. Ze zijn waardevol voor iedereen die betrokken is bij scheidingssituaties: kinderen en jongeren, ouders én professionals.

Voor jongeren bieden ze heldere en noodzakelijke informatie, zodat ze zelf bewuste keuzes kunnen maken over hun betrokkenheid in het bemiddelingsproces. Voor professionals vormen ze een richtinggevend kompas én een praktisch hulpmiddel om ouders en jongeren correct en toegankelijk te informeren.

Hoe kan je het kind een stem geven in de bemiddeling? Deze flowchart kan je helpen om de context in kaart te brengen. Vanuit het onderzoek streven we naar child-inclusive mediation als een gedragen normaliteit.

Deze brieven kan je als bemiddelaar gebruiken om kinderen en jongeren te informeren over hun rechten en stem in de bemiddeling. De inhoud en taal is afgestemd op de leeftijd van de kinderen.
Tijdens het onderzoek hebben kinderen en jongeren ook meegewerkt aan het opstellen van deze brieven.

Downloaden

SAP Scènes - werken met scènes in kindinterviews

Ons onderzoek naar de stem van kinderen in bemiddeling loopt al een tijdje. We verkenden het terrein, verzamelden en analyseerden data en spraken uitgebreid met betrokken actoren. Zo brachten we hun noden en behoeften in kaart. Op deze projectpagina vind je nu de meest recente resultaten én in dit luikje ook de output uit de eerste jaren.

Via vragenlijsten, focusgroepen en gesprekken hebben we met experten voorbeelden van de huidige praktijk (kinderen in bemiddeling) verkend; de output daarvan vind je hier in de vorm een factsheet van de input vragenlijsten en een factsheet van de input van experten
In diepte-interviews met kinderen van gescheiden ouders (n=18, allen tussen 10 en 25 jaar) keken we naar hun percepties, ervaringen en noden rond scheidings- en ouderschapsbemiddeling.
- We ontwikkelden hiervoor interviewkaarten op basis van onze gesprekken met de experten.
- Hier vind je een samenvatting van wat de kinderen met ons deelden. Ofwel vanuit hun eigen ervaringen, maar ook rond hun wensen, noden en behoeften in het betrekken van een derde, de bemiddelaar.
Vanuit de diepte-interviews (10-25 jarigen)schreven we een artikel voor het tijdschrift Conflicthantering.

In het verlengde van het onderzoeksproject The Voice of Kids biedt het expertisecentrum Resilient People ook praktijkgerichte navormingen, webinars en trainingen aan. Deze vormingen ondersteunen professionals in het beter betrekken van kinderen en jongeren bij scheidings- en ouderschapsbemiddeling.

Verdiepende training The Voice of Kids in bemiddeling

Wil je je vaardigheden als bemiddelaar versterken in het werken met kinderen? In deze vierdaagse training vertalen we het praktijkonderzoek The Voice of Kids naar jouw bemiddelingspraktijk. Je ontdekt hoe je op een kindgerichte, ethisch verantwoorde manier in gesprek gaat met kinderen binnen bemiddeling.
De training omvat:

Een tweedaagse input met theorie, kaders en methodiek
Een terugkomdag om ervaringen te verdiepen
Een afsluitende masterclass rond veelvoorkomende uitdagingen

contacteer mia.claes@ucll.be voor meer info

Voor het tijdschrift Conflicthantering schreven we een artikel over de input die we kregen vanuit de kindinterviews en de focusgesprekken met experten-bemiddelaars. Je leest het hier.
FBC Mediationweek 2024: studiedag 4 oktober i.s.m. Federale Bemiddelingscommissie. Presentatie.
International Week SSH 'Children Rights in justice'. 8 mei 2025.
Eigen studiedag voor professionals en jongeren: 14 mei 2025, Stelplaats Leuven. Presentatie.
Artsenkrant kwam langs op onze studiedag en schreef een artikel met aanbevelingen. Je leest het hier.
Presentatie op studiedag 'Complexe scheidingen' 25 juni 2025, over Voice en Kies.
FBC Mediationmaand 2025: Toelichting een output onderzoek, 16 september 2025.

The Voice of Kids met de Federale Bemiddelingscommissie als partner bracht een presentatie van de tussentijdse resultaten van het onderzoek.

Enkele sfeerbeelden vind je hier

Op 14 mei 2025 organiseerde het expertisecentrum Resilient People een studiedag in Leuven. Tijdens deze dag deelden kinderen, jongeren en experten hun inzichten en aanbevelingen in zes thematafels. De studiedag werd afgesloten met een gehandtekend manifest en een participatief kunstwerk, collectief tot stand gebracht en geïnspireerd op Right? van kunstenaar Banu Cennetoğlu, met als basis geselecteerde artikelen uit het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). De installatie, opgebouwd uit ballonnen, is een symbolisch gebaar dat de kloof toont tussen de universele waarden van mensenrechten en hun reële impact, met de boodschap: hou de rechten levendig, pas ze toe!

VOK op ROBtv

The Voice of Kids heeft ook een instagramaccount waarop de de komende periode tips en aanbevelingen voor jongeren zullen delen.

Heb je vragen, opmerkingen of suggesties? We horen het graag.

Neem contact op met met Mia Claes of Mieke Vanbergen, onderzoekers in het project.
Neem contact op met Anne Groenen, verantwoordelijke van het expertisecentrum Resilient People.

Resilient People bouwt als multidisciplinair expertisecentrum mee aan de duurzame ontwikkeling van veerkrachtige relaties in de samenleving. Met 4 focuslijnen zetten we in op deskundigheid, voeren praktijkgericht onderzoek uit en bieden we vraaggestuurde dienstverleningen en navormingen aan.

De kernlijn preventie en aanpak van relationele conflicten heeft tot doel methodieken te ontwikkelen voor het screenen van de problematiek, het onderbouwd begeleiden, methodieken van bemiddeling tot behandeling en multidisciplinair samenwerken.

Emma Bale praat met twee bekende gasten in deze podcast over hoe zij de scheiding van hun ouders hebben ervaren.

Aanvullend stappen we buiten ons eigen onderzoek: bijvoorbeeld via de podcast ‘Split’ geven we een bredere blik op ervaringen van kinderen na scheiding.

JOONAS is een initiatief van psycholoog en psychotherapeut Vanessa Maes en familiaal bemiddelaar - advocaat Sophie Vanhemmens. In JOONAS, de podcast waarmee zij Jongeren en Ouders willen Ondersteunen NA Scheiding draait elke aflevering om één centrale vraag. Rond die centrale vraag gaan zij open, maar kritisch in gesprek met een deskundige uit hulpverlening en/of justitiële wereld èn getuigen ervaringsdeskundigen via geluidsfragmenten over hun ervaringen.

Hun doel? Dat zit in de naam… jongeren en ouders ondersteunen na een scheiding… door erkenning en herkenning te bieden in de vele verhalen uit de verschillende werelden.

Beluister de podcast hier.

The Voice of Kids

De stem van kinderen in ouderschaps- en scheidingsbemiddeling

Onderzoeksvragen en onderzoeksmethode

Een woordje uitleg over The Voice of Kids

Onderzoeksmethode - Art Based Research

Realisaties - Output van het onderzoek

“Aan de kinderen onderweg”

een ingesproken verhaal van Lies (19jaar, ouders 15 jaar gescheiden).

Tools en materialen

10 aanbevelingen

Flowchart

Informatie voor kleuters, kinderen en jongeren

Informatiebrief -12jaar.pdf

Informatiebrief +12jaar.pdf

Navorming

Verdiepende training The Voice of Kids in bemiddeling

Publicaties, voordrachten en studiedagen

Studiedag "HOE kunnen we de STEM van kinderen MAXIMALISEREN in de scheidings en/of ouderschapsbemiddeling?"

VOK op ROBtv

The Voice of Kids Contactgegevens academiejaar 2025-2026

Over het expertisecentrum Resilient People

VRT geeft met SPLIT ook een stem aan kinderen van gescheiden ouders!

JOONAS Jongeren en Ouders Ondersteunen NA Scheiding